Όσο πιο πολύ μεγαλώνω, τόσο περισσότερο καταλαβαίνω το πόσα τοξικά χαρακτηριστικά της κοινωνίας μας περικλείονται όλα συνοπτικά και ευθαρσώς αποτυπωμένα στο πολύ γνωστό «τα εν οίκω, μη εν δήμω». Αυτά που γίνονται στα του οίκου σου, δε πρέπει να μαθαίνονται. Σου το λέγανε και σένα, και το τηρούσες, σαν ένα μέρος όρκου, λες και θα έπρεπε τα του οίκου μας να μας καθορίζουν. Και με ντροπή, δεν έπρεπε να τα λες παραέξω. Και αν θες τη ταπεινή μου γνώμη, έτσι φτάσαμε στο σήμερα.
Και για να φύγει από τη μέση, φεμινίστρια δεν περνιέμαι. Ούτε συμφωνώ κι απόλυτα με τις απόψεις. Τάσσομαι με το δίκιο νομίζω, και θέλω να πιστεύω. Και αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι πρέπει να κοιταχτούμε στο καθρέφτη και να το παραδεχτούμε. Μεγαλώνουμε και συνεχίζουμε να συντηρούμε μια σοβαρά πατριαρχική κοινωνία. Και λέω «με», όπως «εμείς», καθώς πιστεύω πια, πως βασικό μέρος των σεξιστικών συμπεριφορών και προτύπων, αναπαράγονται από τις ίδιες τις γυναίκες, και πιο συγκεκριμένα, τις μάνες.
Αλλά αυτά αποτελούν την εισαγωγή όσων θέλω να σου πω.
Και μια μεγαλύτερη συζήτηση, αν με ρωτάς.
Κάπως για να σου συστηθώ, λοιπόν, εγώ είμαι κόρη. Γεννημένη στην λεγόμενη «επαρχία». Που βέβαια, ζώντας πια και στην Θεσσαλονίκη, αλλά και στην Αθήνα, δεν βλέπω και κάποια πηγαία διαφορά στις απόψεις των αστών. Αν ο άνθρωπος είναι να μείνει κλειστόμυαλος, μένει και στη πόλη. Δεν είναι θέμα χωροταξίας δηλαδή. Ερεθισμάτων περισσότερο, θα προσθέσω, αλλά τελικά οι άνθρωποι στις πόλεις έχουν τόση ανάγκη για μικρότερες κλίκες, που αναρωτιέμαι πολλές φορές για το αν έχεις περισσότερα ερεθίσματα σε ένα νησί με τουρισμό ή μια καλή περιοχή των Αθηνών.
Αλλά ας συνεχίσω τις συστάσεις, γιατί όπως βλέπεις ανοίγουν πολλά θέματα συνάμα.
Εγώ λοιπόν είμαι, όπως σου είπα, κόρη. Πρωτότοκη. Και με χαρά φερμένη στο κόσμο από ο,τι μου μήνυσαν. Και το ‘νιωσα για να ‘μαι δίκαιη. Αυτό το «κρίμα» στο καφενείο των συντοπιτών μου, όταν ανακοίνωσε ο πρόγονός μου πως είμαι εγγονή -και όχι εγγονός- δεν το άφησε να περάσει. Και τα γεννητούρια δεν τα λυπήθηκε. Ήταν χαρά το πρώτο το κορίτσι.
Αλλά ο σεξισμός αγαπημένοι μου, είναι λίγο πιο βαθιά αρρώστια. Δεν είναι κηλίδα από αυτές που βλέπεις στον αφρό της θάλασσας. Πρέπει να βαθύνεις, να πέσεις μέσα, με μεγάλη ανάσα για να καταφέρεις να δεις. Και λίγοι είναι αυτοί που διακινδυνεύουν να δουν το σκοτάδι μες το βυθό. Φοβιτσιάζονται, τρέμουν το άγνωστο. Και στο τέλος, τέλος, καλά δεν είμαστε στον αφρό; Ωραία δε δείχνει;
Άλλωστε δεν συμφέρει κιόλας να δεις βαθιά.
Να τα λέμε κι όλα, ναι; Στο είπα, θα είμαι δίκαιη.
Κι ο λίγος ο σεξισμός καμιά φορά, “καλός μας είναι”. Δεν έχουν οι γονείς πολλές προσδοκίες. Και το λίγο το παραπάνω το χαρτζιλίκι θα το δώσουν, γιατί «έλα μωρέ κορίτσι είναι», «γιατί θέλει και τα λούσα της», γιατί , γιατί, γιατί. Επαναστάτριες στην διπλανή πόρτα, όχι τη δική μας. Βολεύουν άλλωστε οι πριγκιπικές τιμές και τις ίδιες τις πριγκίπισσες καμιά φορά, όχι μόνο τη πατριαρχία.
Κι έτσι, μεγαλώνει το κορίτσι «μη στάξει και μη βρέξει». Οι γονείς το προσέχουν. Αλλά το ορίζουν κιόλας. Κι όσο πιο ήσυχο είναι, τόσο το καλύτερο. Και εντάξει, καμιά φορά αν υψώσει ανάστημα, θέλοντας να είναι αυτό που η φύση του το προστάζει, ίσο… «μάλλον περίοδο θα έχει», και «έλα βρε κορίτσι μου τώρα, τρελάθηκες; Τι έπαθες;». Συγγνώμες μετά, κι όλα θα κυλήσουν ξανά στο αυλάκι.
Ξέρεις, ελεγχόμενα. Μετρημένα.
Χειραγωγήσιμα, αν θέλουμε να τα λέμε σωστά.
Αν όμως η τροπή δεν πάει έτσι; Και επιμένει το μέσα σου για να βλέπεις το έξω με το ίδιο μάτι. Να σε βλέπουν με το ίδιο μάτι. Να ‘σαι ίση. Θα σε πουν «γλωσσού». Έχεις ακούσει για έναν γιο τέτοιο χαρακτηρισμό φίλε αναγνώστη; Εγώ ποτέ!
Και θες να σου πω τι γίνεται όταν δεν υπάρχει χαρτζιλίκι; Όταν ορίζεσαι και ορίζεις μόνη σου; Γιατί εγώ αυτό το δρόμο διάλεξα, και θα τον ξαναδιάλεγα αν με ρωτάς. Και θα μου πεις «μα είναι τα λεφτά;». Όχι, δεν είναι καθόλου τα λεφτά, είναι οι δίοδοι ελέγχου, και τα λεφτά είναι ένας από αυτούς.
Όταν λοιπόν δεν σε ορίζουν, και στέκεσαι στα πόδια σου, και δεν σε ελέγχουν, ούτε έχουν λόγο στη ζωή σου, τότε ξεκινούν μόνο όμορφα. Οι φόβοι τους, δεν είναι δικοί σου. Το ταβάνι τους, δεν είναι το δικό σου. Οι ορίζοντες τους, δεν είναι οι δικοί σου. Είσαι σε ένα ατέρμονο ταξίδι εξέλιξης και αυτοβελτίωσης. Εσύ σε ορίζεις!
Οι φωτεινές μέρες είναι ένας παράδεισος. Οι σκοτεινές μοιάζουν με θάλασσα μαύρη, λίγο πριν το σούρουπο, με ανέμους δυνατούς, να χτυπούν με κύματα τόσα-όσα πάνω σου για να σου πετούν σταγόνες κρυάδας. Και με τα κύματα του ήχου του ανέμου να χτυπούν απόκοσμα πάνω σου. Αλλά όταν ξαναβγεί το φως, θα είναι όλο δικό σου.
Αλλά είσαι μόνη σου, φίλη μου.
Με σεβασμό υπάρχεις, ναι. Χωρίς εσωτερικές συγκρούσεις με κανένα. Είσαι ένας ανεξάρτητος άνθρωπος. Αλλά τελικά, είσαι;
Οι άνθρωποι που θεωρούν ότι πρέπει να ελέγχεσαι, θα συνεχίζουν να το πιστεύουν κι όταν δεν συμβαίνει πια. Και όταν δεν μπορούν να το κάνουν δια του λόγου πια, γιατί ο εγκέφαλός σου ξέρει κι επεξεργάζεται, θα το κάνουν αλλιώς. Δε χρειάζεται να σου πω τους άλλους τρόπους. Ο σοφός λαός τα λέει πάντα καλά. Δια της ράβδου.
Κι αν απειληθείς, θα έπρεπε να είχες σωπάσει.
Κι αν χτυπηθείς, θα έπρεπε να είχες σωπάσει.
Κι αν εξευτελιστείς, θα έπρεπε να είχες σωπάσει.
Και πίσω από κάθε λέξη σου θα κρύβεται η αιτία. Το φταίξιμο. Γιατί για τον έλεγχο που δεν μπόρεσαν να σου ασκήσουν, φταις εσύ. Φταίει το μυαλό σου. Και όταν τελικά «αναγκάστηκαν» να πράξουν αλλιώς, ποιος έφταιγε; Μα εσύ. Μα… το μυαλό σου. Καθώς θα έπρεπε να υπομείνεις τον εύκολο τρόπο. Να υποταχθείς ως όφειλες. Για να μην αναγκαστούν να πράξουν αλλιώς…
Ποιος φταίει λοιπόν; Ή για να τα λέμε σωστά, ΠΟΙΑ ΦΤΑΙΕΙ; Γιατί ο γιος ή ένας άνδρας, πάντως, ποτέ!
Και να σου είμαι ειλικρινής, πολλές φορές κατά τους τραγικούς πόνους που συνοδεύουν κάθε περίοδό μου, ή σε κάτι απαράμιλλής ομορφιάς σεξιστικά σκηνικά παλαιότερα, είχα ευχηθεί να ήμουν ένας γιος. Αλλά τελικά ξέρεις τι; Καταλήγω πως όσες φορές κι αν ξαναγεννιόμουν, θα ήθελα να είμαι κόρη, και χαίρομαι που την ίδια άποψη είχε τελικά και ο παππούς μου. Και καταλήγω πια, σε θέση πλήρης κυριότητας μου, του εαυτού μου, να το λέω.
Πως είμαι περήφανη πως γεννήθηκα τελικά μια κόρη.